1. Ամիրջանյան Հ., Լոռին XVIII դարի վերջին և XIX դարի առաջին երեսնամյակին, Երևան, 2010,<br><br>2. Բայբուրդյան Վ., Իրանի պատմություն (հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրեր), Երևան, 2005, էջ 794,<br><br>3. Եսայան Ա., Թյուրքական ցեղերի բնակեցումը Հյուսիսարևելյան Հայաստանում Սեֆյանների օրոք (XVI-XVIIդդ.), Բանբեր Մատենադարանի, 27, Երևան, 2019, էջ 290-294,<br><br>4. Զուլալյան Մ․, Հայ ժողովրդի XIII-XVIII դարերի պատմության հարցերը ըստ եվրոպացի հեղինակների, Երևան, 1990,<br><br>5. Կարապետյան Մ., Իմամ Ջաֆարի օրենքը և արևելահայերը, Պատմա- բանասիրական հանդես, 1988, թիվ 1,<br><br>6. Կարապետյան Մ., Հայ կաթողիկէ թեմը եւ էթնոդաւանական գործընթացները Նախիջևանում XVII-XVIII դարերում, Հ. Սահակ Ճեմճեմեան, Նախիջեւանի հայոց վարժարանը եւ Հռոմը, Վենետիկ Ս. Ղազար, 2000,<br><br>7. Հայ ժողովրդի պատմություն, հ. 4, Երևան, ՀՀ ԳԱԱ հրատ., 1972,<br><br>8. Հայ ժողովրդի պատմություն, հայ ժողովուրդը ֆեոդալիզմի վայրէջքի ժամանակաշրջանում` 14-18-րդ դդ., հ. 4, Երևան, 1972,<br><br>9. Հարությունյան Բ., Մարգարյան Հ., Շահնազարյան Ա., Բարխուդարյան Վլ., Ղարիբյան Ի., Հովհաննիսյան Պ., Հայոց պատմություն (Միջին դարեր), 7-րդ դասարանի դասագիրք, Երևան, 2014,<br><br>10. Մալխասյան Մ., Շահ Աբաս Ա-ի կազմակերպած հայ բնակչության բռնագաղթի տարածքային ընդգրկման խնդիրը, Հայագիտության հարցեր, Հայաստան, 3 (18), 2019, էջ 49-65,<br><br>11. Մալխասյան Մ., Պատմաժողովրդագրական ուսումնասիրություններ, գիտական հոդվածների ժողովածու, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2015,<br><br>12. Միրզա Սամի՛ա, Թազքիրաթ ալ-մուլուք, բնագրից թարգմանություններն ու ծանոթագրությունները Ք. Պ. Կոստիկյանի և Ժ. Վ․ Մեշքանբարյանսի,<br><br>Օտար աղբյուրները Հայաստանի և հայերի մասին, 18, Պարսկական աղբյուրներ, հ․ Ա, Երևան, 2019,<br><br>13. Սաֆրաստյան Ա. Խ., Թուրքական աղբյուրները Հայաստանի, Հայերի և Անդրկովկասի մյուս ժողովուրդների մասին, հ. II, Երևան, 1964<br><br>14. Փանոսյան Հ., Ժողովրդագրական տեղաշարժերը Թուման-Ե Նախիջևանի, Ազատ-Ջիրանի ու Դարաշամբի մահլաներում (17-րդ դ. Առաջին կես), Գիտական հետազոտություններ, Հ. 15, Գյումրի, 2012, էջ 48-56,<br><br>15. Փափազյան Հ., Սեֆյան Իրանի ասիմիլյատորական քաղաքականության հարցի շուրջը, Բանբեր Մատենադարանի, Երևան, ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ., 1956, № 3, էջ 85-99,<br><br>16. Փափազյան Հ., Օտար տիրապետությունը Արարատյան երկրում (ԺԵ դ.), ՀՍՍՀ ԳԱ «Տեղեկագիր», 1960, հ. 7-8, էջ 21-40,<br><br>17. Փափազյան Հ․, Օտար տիրապետությունը Արարատյան երկրում (ԺԶ դ․), Լրաբեր հաս․ գիտ․, 1973, հ․ 6, էջ 23-34,<br><br>18. Папазян А., Аграрные отношения в Восточной Армении в XVI- XVII веках, Ереван, изд. АН АрмССР, 1972,<br><br>19. Петрушевский И. П., Очерки по истории феодальных отношений в Азербайджане и Армении в XVI- начале XIXвв., Ленинград, изд. Ленинградского гос. унивеситета им. А. А. Жданова, 1949,<br><br>20. Пигулевская Н. В., Якубовский А. Ю., Петрушевский И. П., Строева Л. В., Беленицкий А. М., История Ирана с древнейших времен до конца XVIII века, Ленинград, изд. Ленинградского гос. унивеситета им. А. А. Жданова, 1958,<br><br>21. Papazian H., Armenia and Iran (Islamic period), Encyclopedia Iranica, 1986,<br><br>22. The Cambridge History of Iran, vol. 6, Cambridge University Press, 1986,

Ներածություն<br><br>ԳԼՈՒԽ 1. Այսրկովկասը Սեֆյան պետության վարչաքաղաքական կառուցվածքում<br><br>1.1 Սեֆյան պետության ստեղծումը և Այսրկովկասի շրջանների ընդգրկումը նրա կազմի մեջ<br><br>1.2 Այսրկովկասի տարածքներն ընդգրկող վարչական միավորները<br><br>ԳԼՈՒԽ 2. Թյուրքական ու քրդական ցեղերի բնակեցումը և նրանց վերնախավին հատկացված հողային տիրույթները Այսրկովկասում<br><br>ԳԼՈՒԽ 3. Այսրկովկասի տեղի բնակչության բռնագաղթերը<br><br>3.1 Հայերի, վրացիների ու հրեաների տեղահանություններ, այրված հողի տակտիկա<br><br>3.2 Այլ մեթոդներով իրականացվող ձուլման քաղաքականությունը<br><br>Եզրակացություն<br>